جوان آنلاین: به‌رغم کارشکنی‌های اسرائیل، مذاکرات مرحله دوم آتش‌بس در غزه با فشار میانجیگران قرار است در دوحه برگزار شود، اما اختلافات عمیق بر سر شروط دو طرف، به‌ویژه درباره آتش‌بس دائمی و آزادی اسرا، این گفتوگوها را با چالشی جدی روبه‌رو کرده است. حماس هم برای جلوگیری از بهانه‌گیری صهیونیست‌ها، موافقت خود را با تشکیل کمیته اداره غزه اعلام کرده که می‌تواند گامی مهم در جهت وحدت ملی فلسطین و تسهیل روند بازسازی و بهبود شرایط انسانی در غزه باشد.
درحالی که رژیم صهیونیستی در روز‌های اخیر طرح بازگشت به جنگ غزه را روی میز قرار داده بود، میانجیگران (قطر، مصر و امریکا) تحرکات دیپلماتیک را افزایش داده‌اند تا از شروع دور جدید درگیری‌ها جلوگیری کنند. حازم قاسم، سخنگوی جنبش حماس روز یک‌شنبه با بیان اینکه شاخص‌های مثبتی برای شروع مذاکرات مرحله دوم آتش‌بس وجود دارد، تأکید کرد گفت‌و‌گو با میانجی‌ها درحال انجام است.
حازم قاسم اعلام کرد: «ما سه محور برای مذاکرات قرار دادیم که شامل عملیات تبادل اسرا، عقب‌نشینی کامل ارتش اسرائیل از غزه و تعهد به عدم بازگشت به جنگ است.» طبق گزارش سما، وی افزود: «به میانجی‌ها توضیح دادیم که با تمدید مرحله نخست توافق آتش‌بس مخالفیم. ما آماده انجام عملیات تبادل اسرا با معیار‌های جدید هستیم. ما مشکلی درباره دیدار با نمایندگان دولت امریکا نداریم، چراکه می‌دانیم ابزار فشار بر رژیم اشغالگر را ندارد. سخنگوی حماس گفت: پیشرفت در مذاکرات به میزان جدیت رژیم صهیونیستی در تعامل با میانجی‌ها بستگی دارد و حماس تمدید مرحله اول آتش‌بس را رد کرده و بر اجرای دقیق مفاد توافق تأکید دارد.» طاهر النونو، از رهبران حماس نیز به رویترز گفت: «ما دیدار‌هایی در دوحه با آدام بولر، نماینده امریکا در امور اسرا داشتیم. این دیدار‌ها درباره آزادی یکی از اسرای دوتابعیتی است. ما برخورد مثبتی در راستای منافع ملت خود داریم.»
طبق گزارش رسانه‌ها، دور دوم مذاکرات آتش‌بس از روز سه‌شنبه در دوحه، پایتخت قطر برگزار خواهد شد. دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر صهیونیستی نیز پس از برگزاری نشست با گروهی از وزرای ارشد و رؤسای سرویس‌های امنیتی اعلام کرد: «اسرائیل دعوت میانجیگران تحت حمایت امریکا را پذیرفته و یک هیئت را روز دوشنبه به دوحه اعزام خواهد کرد تا مذاکرات را پیش ببرد.» رسانه‌های عبری گزارش دادند که معاون رئیس شاباک با اسم اختصاری «م»، در رأس هیئت مذاکره‌کننده اسرائیلی در دوحه به رایزنی خواهد پرداخت.
دو مقام امریکایی اعلام کردند که استیو ویتکاف، نماینده رئیس‌جمهور امریکا در امور خاورمیانه قرار است سه‌شنبه به دوحه سفر کند تا برای توافق جدیدی درباره آزادی اسرای اسرائیلی و آتش‌بس میان اسرائیل و حماس میانجیگری کند. یک مقام ارشد صهیونیستی هم به آکسیوس گفت که ویتکاف می‌خواهد همه طرف‌ها را برای چند روز در یک مکان گردهم آورد و مذاکرات فشرده‌ای را برای دستیابی به توافق آغاز کند. بر این اساس، ممکن است گفتوگوها شامل ارائه یک پیشنهاد جدید از سوی واشینگتن باشد که در ازای آزادی ۱۰ اسیر صهیونیست، آتش‌بس برای چندین ماه تمدید شود، اما چارچوب زمانی دقیق آن مشخص نشده است.
دولت ترامپ مدعی است که تلاش دارد توافقی را پیش ببرد که به آزادی تمامی زندانیان باقی‌مانده منجر شود، آتش‌بس را تا بعد از ماه مبارک رمضان و عید پسح یهودیان تمدید کند و احتمالاً به یک آتش‌بس بلندمدت برای پایان دادن به جنگ منجر شود. به گزارش آکسیوس، حماس همچنان ۵۹ اسیر اسرائیلی را در غزه در اختیار دارد. ارتش اسرائیل تأیید کرده است که ۳۵نفر از آنها کشته شده‌اند. اطلاعات رژیم صهیونیستی معتقد است ۲۲ نفر هنوز زنده هستند و وضعیت دو نفر دیگر نامشخص است. در میان اسرای باقی‌مانده، پنج امریکایی هم حضور دارند که یکی از آنها «ادان الکساندر» ۲۱ ساله است که گمان می‌رود زنده باشد.
اختلافات کلیدی باقی مانده
با اینکه حماس و تل‌آویو آمادگی خود را برای ازسرگیری دور دوم مذاکرات اعلام کرده‌اند، همچنان اختلافات جدی بین دو طرف وجود دارد راه رسیدن به توافق را با چالش مواجه می‌کند.
حماس خواستار توقف کامل جنگ و خروج اشغالگران از غزه است و بار‌ها گفته که از این مواضع خود عقب‌نشینی نخواهد کرد. محمود مرداوی یکی از رهبران حماس نیز در این باره دیروز تأکید کرد که این جنبش همچنان بر اجرای توافق موجود و ورود به مذاکرات مرحله دوم طبق چارچوب‌های توافق‌شده پافشاری دارد و اخبار مربوط به پذیرش آتش‌بس موقت نادرست است.
از سوی دیگر، تل‌آویو برخلاف تعهدات قبلی خود در متن توافقنامه سه‌مرحله‌ای ماه ژانویه میلادی، خواستار آزادی همه اسرا بدون ارائه تضمین برای پایان جنگ است. همچنین این رژیم موضوعات جدیدی را در مذاکرات پیش کشیده است که پیش‌تر از خطوط قرمز مقاومت محسوب می‌شد. صهیونیست‌ها در این دور از گفتوگوها خلع سلاح حماس و کنار گذاشتن آن از ساختار‌های سیاسی و امنیتی غزه را خواستار شده که رهبران مقاومت به شدت با آن مخالت و این مسئله را خط قرمز فلسطینیان اعلام کرده‌اند.
با این حال، رهبران حماس برای اینکه گزک دست نتانیاهو ندهند به طور موقت با تشکیل کمیته‌ای متشکل از شخصیت‌های «ملی و مستقل» برای اداره غزه تا زمان برگزاری انتخابات موافقت کرده‌اند. این کمیته تا زمان برگزاری انتخابات سراسری، شامل انتخابات ریاستی و پارلمانی، وظیفه مدیریت غزه را برعهده خواهد داشت. هدف از این اقدام، ایجاد زمینه برای ساماندهی ساختار سیاسی فلسطین و برگزاری انتخابات سراسری در تمامی سطوح است.
باتوجه به اینکه حماس و اسرائیل روی خواسته‌های خود اصرار دارند، بنابراین رسیدن به صلح پایدار در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. کابینه نتانیاهو در روز‌های اخیر اعلام کرده که برای ازسرگیری جنگ در غزه در حالت آماده‌باش قرار داد و تا زمانی که غزه غیرنظامی نشود به حملاتش ادامه خواهد داد. با توجه به عدم اعتماد میان دو طرف، تجربیات گذشته نشان داده که هرگونه توافق شکننده بوده و احتمال نقض آن بالا است. هرچند موانع جدی بر سر راه توافق وجود دارد، اما افزایش فشار بر اسرائیل و حماس ممکن است آنها را به سمت یک توافق موقت سوق دهد. با این حال، دستیابی به یک آتش‌بس پایدار نیازمند امتیازدهی هر دو طرف و تضمین‌های بین‌المللی است و لذا آینده مذاکرات بستگی به انعطاف‌پذیری طرفین و میزان تأثیرگذاری میانجیگران خواهد داشت.
مخالفت صهیونیست‌ها با ادامه جنگ
هرچند وزرای افراطی تل‌آویو خواستار اشغال غزه و نابودی حماس هستند، اما صهیونیست‌ها تمایلی برای ادامه جنگ ندارند. «یائیر لاپید» رهبر اپوزیسیون رژیم صهیونیستی، کابینه این رژیم را به تعلل در مذاکرات آزادی اسرا متهم کرد و گفت آنچه برای کابینه نتانیاهو اهمیت دارد، تنها ملاحظات سیاسی است. او در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امریکایی‌ها جداگانه با حماس مذاکره می‌کنند زیرا متوجه شده‌اند که کابینه ما تعلل می‌کند در حالی که امریکایی‌ها نگران شهروندان خود هستند.»
روزنامه «هاآرتص» نیز روز یک‌شنبه در گزارشی برای اینکه نشان دهد ادامه جنگ جان اسرای صهیونیست را تهدید می‌کند، نوشت: «۴۱ اسیر اسیرائیلی از مجموع ۲۵۱ نفری که حماس در غزه به اسارت درآورد، به دلیل عملیات‌های نظامی اسرائیل علیه غزه کشته شدند و نقشه‌های نظامی نشان می‌دهد که محل کشته شدن شش تن از اسرا به دست ارتش اسرائیل در آگوست گذشته در محدوده مناطق عملیات‌های محدود قرار داشته است.» پیش‌تر هم حماس هشدار داده بود که تعلل در دور دوم مذاکرات از سوی نتانیاهو شانس زنده ماندن اسرای اسرائیلی را کم می‌کند.
